Labaratorija za biomehaniku
Laboratorija za biomehaniku predstavlja savremeno opremljen istraživačko-dijagnostički prostor namenjen analizi ljudskog pokreta i funkcionalnih sposobnosti. Korišćenjem naprednih tehnologija – poput platformi sile uparenih sa kamerama, elektromiografije, tenziometrije i optičkih uređaja – omogućena je precizna evaluacija sportista, rekreativaca i specifičnih populacija. Laboratorija se koristi za nastavu, naučna istraživanja i primenjenu praksu u oblasti sporta, rehabilitacije i ergonomije. Sve procene sprovodi stručni tim sa ciljem unapređenja performansi, prevencije povreda i optimizacije trenažnog procesa.
Laboratorija je organizovana kao trenažno-dijagnostički prostor, što omogućava sprovođenje testiranja u uslovima koji su približni realnim situacijama u sportu i svakodnevnim aktivnostima. Time se obezbeđuje veća primenljivost rezultata i kvalitetnija procena individualnih potreba ispitanika. Koristi se za nastavu, naučna istraživanja i primenjenu praksu u oblasti sporta, rehabilitacije i ergonomije. Sve procene sprovodi stručni tim sa ciljem unapređenja performansi, prevencije povreda i optimizacije trenažnog procesa.
Izokinetika
Na Fakultetu fizičkog vaspitanja i sporta Univerziteta u Banjoj Luci, u laboratoriji za biomehaniku, dostupna je usluga izokinetičkog testiranja i treninga.
Izokinetika je specifična metoda procjene mišićne snage, koja se često koristi u treningu, sportskoj medicini, rehabilitaciji, ali i u naučnim istraživanjima. Riječ „izokinetika“ dolazi od grčkih riječi "iso" (isto, jednako) i "kinetikos" (pokret). Izokinetika predstavlja specifičan način izvođenja pokreta pri kojem se brzina pokreta održava konstantnom tokom punog obima pokreta, dok se istovremeno opterećenje prilagođava sili koju mišić proizvodi. Dinamometar na izokinetičkom aparatu podešava se tako da se pokret izvodi isključivo određenom ugaonom brzinom. Istovremeno, dinamometar tokom izvođenja pokreta prilagođava otpor kako bi se zadržala zadata brzina.
Ciljevi izokinetičkog testiranja i treninga
Postoji više ciljeva izokinetičkog testiranja i treninga:
-
Procjena mišićne snage: Kvantifikacija maksimalne snage mišićne grupe pomaže u razumijevanju mišićnog kapaciteta.
-
Identifikacija mišićne neravnoteže: Analiza odnosa snage između agonista i antagonista (npr. kvadriceps/hamstrings) kako bi se smanjio rizik od povreda. Takođe, moguće je analizirati odnos istih mišićnih grupa različitih ekstremiteta (npr. kvadriceps/kvadriceps).
-
Rehabilitacija: Praćenje napretka tokom oporavka nakon povrede ili operacije. Izokinetika ima primjenu i u preoperativnom periodu, sa ciljem da se tijelo što bolje pripremi za intervenciju i na taj način omogući kvalitetniji i brži oporavak.
-
Sportski trening: Evaluacija efekata trenažnih programa i prilagođavanje intenziteta i obima treninga.
-
Prevencija povreda: Otkrivanje slabosti ili asimetrija koje mogu povećati rizik od povreda.
-
Naučna istraživanja: Analiza biomehaničkih i fizioloških karakteristika specifičnih populacija (npr. sportista, djece, starijih osoba).
Prednosti izokinetike
Prednosti izokinetike su mnogobrojne. Ova metoda omogućava bezbjedno i kontrolisano testiranje i trening mišića, pruža precizne podatke o snazi, izdržljivosti i balansu mišićnih grupa. Rizik od povreda tokom vježbanja je minimalan jer opterećenje nikada ne prelazi trenutne kapacitete mišića.
Izokinetika je idealna za rehabilitaciju nakon povreda jer se vježbe mogu prilagoditi trenutnom stanju pacijenta. Pogodna je i za sportiste, jer u procesu priprema ima značajnu ulugu u kontroli trenažnog prcesa, ali i kao dopuna ostalim trenažnim metodama. Ova metoda pogodna je za osobe svih uzrasta i pola. Starije osobe mogu je koristiti kao mjeru prevencije povreda i za očuvanje zdravlja i funkcionalnosti, dok sportisti često koriste izokinetiku kao dodatni trenažni metod za jačanje mišića i smanjenje mogućnosti povreda. Takođe, prilagođena je za rad s osobama s invaliditetom, omogućavajući efikasan i bezbjedan trening.
Projekti
Efekti programa vježbanja sa opterećenjem na biomehaničke i zdravstvene parametre kod starijih osoba
Uspostavljanje protokola i definisanje standarda za evaluaciju fizičkih sposobnosti u 3. fazi oporavka nakon infarkta miokarda.
Partneri
Fakultet fizičkog vaspitanja i sporta, Univerzitet u Beogradu
